KOSOVA VE SIRBİSTAN, PRİŞTİNE’DEKİ SANAT ESERLERİNİN İADESİNİ TARTIŞIYOR

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kosova Sırbistan’dan 1999 yılında Priştine Müzesi’nden Belgrad’a götürülen sanat eserlerinin iadesini istemesine karşın, Sırp başkenti güvenliği ve yasal iyelik hakkını gerekçe göstererek bunu reddediyor. Bir analist, konunun Kosova-Sırbistan diyaloğunun bir parçası olacağını düşünüyor.

1.200 adet sanat eseri arasında, 1999 yılından önceki farklı kazılarda toplanmış arkeolojik ve etnografik öğeler yer alıyor.

Kosova Kültür Bakanlığı sözcüsü Shkelzen Dragaj konuyla ilgili olarak SETimes’a yaptığı açıklamada, “1999 yılında Kosova Müzesi’nden haksız şekilde alınmış 1.200’den fazla sanat eserinin bir an önce iade edilmesini istiyoruz.” dedi.

Priştine Müzesi’nin Belgrad Şube Müdürü Branko Jokiç, belirli sanat eserlerinin Kosova’dan Belgrad’a naklinin güvenlik nedenlerinden ötürü, KFOR’un yardımıyla ve BM’nin onayıyla gerçekleştiğini söyledi.

SETimes’a konuşan Jokiç, “Kosova’daki şartların insanlar, doğa ve kültür mirası için elverişsiz hale geldiği Haziran 1999’da, Priştine’deki BM İcra Kurulu koruma amaçlı acil bir miras koruma tedbiri, diğer bir deyişle Priştine Müzesi’nde imha edilme riskiyle karşı karşıya olan birtakım öğelerin taşınmasını önerdi. Bu parçalar, Kosova ve Metohiya’daki Sırp gelenek ve kültürünü temsil ediyor. KFOR’un yardımıyla daha güvenli bir yere taşınmaları istendi.” dedi.

Jokiç, “O dönemdeki KFOR Başkanı General Michael Jackson, sanat eserlerinin taşınmasını onayladı … ve eserler önce Gracanica manastırının avlusuna, oradan da ABD’li KFOR askerlerinin yardımıyla 1999 sonlarında orta Sırbistan’a, halen bulundukları Belgrad Etnoğrafya Müzesi’ne taşındı.” dedi.

Şimdi Priştine Belgrad’dan sanat eserlerini iade etmesini istiyor.

Dragaj, “Sırbistan’a sürekli olarak yaklaşımını değiştirmesi ve Priştine Müzesi’ne ait eserleri iade etmeye başlaması yönünde çağrıda bulunduk. Bunu yapmaları ilk önce ikili ilişkilerde saygı, daha sonra da kültür mirasına saygı inşa edecektir.” dedi.

“Priştine Müzesi’nin etnoğrafya ve arkeoloji koleksiyonunun bir kısmı 1998 ve 1999 yıllarında orta Sırbistan’daki müzelere taşındı. Arkeoloji koleksiyonu Belgrad Ulusal Müzesi’nde bulunuyor ve orada Kosova müzelerinden gelmiş parça sayısı 3 bini buluyor.” diyen Jokiç, etnoğrafya koleksiyonunun “1999 sonrasında Kosova’dan gelen Sırp mülteci ailelerinden toplanan öğelerle son yıllarda önemli ölçüde büyüdüğünü” de sözlerine ekledi.

Ancak Kosova makamları, Avrupa Konseyi, Avrupa Komisyonu, AGİT, UNESCO ve farklı büyükelçiliklerden, sanat eserlerini iade etmesi konusunda Sırbistan’a baskı yapmalarını defalarca talep ettiklerini söylediler.

SETimes’a konuşan Dragaj, bu yöndeki en son talebin, Slovenya’da gerçekleşen Güneydoğu Avrupa kültür bakanları toplantısında dile getirildiğini belirtti. Kosova Kültür Bakanı Memli Krasniki, her iki ülkenin de sanat eserlerinin Kosova müzesine iadesi konusunda çalışmaya başlamasını istedi.

Toplantıda konuşan Krasniki, “Medeni Avrupa ilkelerini izlemekte kararlıysak, bu iade geciktirilmemeli.” dedi.

Slovenya’daki Sırp heyetinde yer alan Büyükelçi Aleksandar Radovanoviç, toplantı salonunu terk etti ve ancak Krasniki konuşmasını bitirdikten sonra geri döndü. Radovanoviç, Priştine’nin talebinin kültür mirasını siyasi bir meseleye dönüştürdüğünü söyledi.

SETimes’a konuşan Dragaj, Kosova’nın konu üzerinde çalışmaya devam edeceğini ve sorunun Kosova-Sırbistan diyaloğunda çözülmesini isteyeceğini söyledi.

Belgradlı avukat İgor İsailoviç SETimes’a verdiği demeçte, “Sırbistan Kosova’yı bağımsız bir devlet olarak tanımadığından, yasaya göre mallar ve kültür mirası Sırbistan’a aittir.” şeklinde konuştu.

İsailoviç, “Sırbistan Anayasasına ve şiddet yoluyla ve zorla ayrılmaya izin vermeyen uluslararası hukuka göre, Sırbistan’ın kültür mirasını korumaya tam teşekküllü hakkı vardır. Veraset konusu oldukça karmaşıktır.” dedi.

Kosova Eserleri Koruma Enstitüsü tarihçilerinden Kazim Namani, ‘sanat eserlerinin’ iadesi hakkında Kosova’daki UNMIK yönetiminin başkanlığında Sırp yetkililerle görüşmeler ve toplantılar yapıldığını söyledi.

SETimes’a konuşan Namani, “Kosova’nın talebi yasaldır ve sürekli bir talep olmalıdır. Sırbistan, baskı ve uluslararası toplumun öne sürdüğü şartlar olmadan sanat eserlerini iade etmeyecektir. Bu eserler seçilmiştir ve Kosova’nın tarih öncesinden günümüze kadar uzanan kültür ve medeniyetinin en seçkin değerlerini temsil etmektedir.” dedi./setimes/