06 Mart 2024 Çarşamba
News
Folklor sözcüğü ilginç bir sözcük, ama anlamını bir çoğumuz bilmiyoruz daha. Ulusal özellik gösteren Yöresel Halk Oyunlarını oynayan ekiplere Folklor Ekibi deyip çıkıyoruz. Oysa bu ekipler ulusal oyun ekipleridir. Folklor ekibi, folklorun tüm konularından ya da birkaçından örnekler veren ekip olmalıdır.Biz bu yanlış anlamayı gün ışığına çıkarmak ve folklarla ilişkin genel bilgi vererek bu önemli konuya eğilinmesini ve folklorun artık gerçek rayına oturtulması gerektiğini bir kez daha duyurmak istedik.
FOLKLORUN TANIMI: Folklor; İsim olup İngilizce’ den dilimize geçmiş olan bu sözcük HALKBİLGİSİ anlamına gelip halkla ilgili her şeyi kapsamaktadır.Kısacası folklor, halkın manevi (tinsel) kültürüdür. Daha da açıklarsak; Bir toplulukta yaşayanların gelenek, görenek ve inançlarını inceleyerek o topluluğun yaşantısını, duygularını anlamaya çalışan bir bilim dalıdır.Diyebiliriz. Folklor, en anlamlı ve özlü deyişle Ulusal Bir Damga’dır. Folklora gönül vermiş nice araştırıcılar edebiyat alanında çok değerli kaynaklar vererek, halk masallarının özel bir anlatımla yeniden yazılmasına önayak olup olanaklar sağlamışlardır. İstanbul Belediyesi Konservatuvarı, uzmanlarını Anadolu’ya göndererek halk türkülerini derletmiş ve değerli bir arşiv oluşturmuştur.Gün gün gelişen folklor çalışmalarına “Halk Oyunlarını Yaşatma ve Yayma Tesisi” de katılmış ve olumlu etkinlikler göstermiştir. Daha sonraları 1967’de TRT bu görevi 3000′ e yakın melodi derleyerek sürdürmüş olumlu sonuçlar alınmıştır.
FOLKLORUN KONULARI: Folklorun tanımını göz önünde bulundurursak, halkın bildiği A’dan Z’ye değin herşey folklorun konusuna girer. Bunların başlıcaları:
1.Türküler, 2.Deyişler, 3.Masallar, 4.Deyimler, 5.Halk oyunları a)Danslar b)Temsiller c)Eğitsel oyunlar d)Eğlence oyunları e)Ulusal özellik gösteren yöresel oyunlar, 6.Atasözleri, 7.Halk öyküleri, 8.Tekerlemeler, 9.Gelenek-görenekler, 10.Yer adları, 11.Yemekler, 12.Maniler, 13.Fıkralar, 14.Yapı biçimleri, 15.Halk veterineri (Hayvan sağlığı), 16.Halk sağlığı (Halk ilaçları), 17.Halk ağzı ve dil, 18.İnançlar, 19.Düğünler, 20.Doğumlar, 21.Ölümler-ağıtlar, 22.Ninniler, 23.Avcılık, 24.Bilmeceler-bulmacalar, 25.İlençler-hayırdualar, 26.Yeminler (andlar), 27.Konutlar, 28.Halk Eğitimi (yaygın eğitim), 29.Efsaneler (Mitoloji), 30.Göçler, 31. Halk müziği (çalgılar), 32.Beslenme, 33.Spor.Daha akla gelebilecek bir çok konuları kapsayan folklorun bir amacıda vardır hiç kuşkusuz.Bu amaçlar göz önünde bulundurulmazsa yapılan çalışmalar yetersiz kalır ve istenen yarar sağlanamaz.
FOLKLORUN AMACI: Folklora yönelen bir folklorcu her şeyden önce amaç bilincine sahip olmalıdır.Folklor, halk bilgisi demek olduğuna göre halkı öğretecektir. Bu da halkı tanımak, yönetmek, onu yükseltme yollarını aramak ve onun ruhunu, tinsel yaşantısını öğrenmekle olur. Bir folklorcu, folklor çalışmalarına başlamadan önce:1.Kendine taraftar (yandaş) bulmalıdır.2.Sormasını bilmelidir.3.Olayı yaşamalıdır.4.Halkın inanç, gelenek ve göreneklerine saygı duymalıdır.5.Halka kendini sevdirmeli ve halkı sevmelidir.6.İçten olmalıdır.Tüm bu özelliklere sahip bir folklorcunun çalışmalarında dikkat edeceği ve özen göstereceği ikinci bir konuda:1.Derleme yapılan yerin adı 2.Folklora ışık tutacak bir olay dinleniyorsa olayın nedenini, yerini, kişilerini, zamanını,
3.Soru sorulan ve yararlanılan kişinin:a)Adı ve soyadını, b)Yaşını c)Uğraşını d)Memleketini not etmesi gerekir.Halk, folklorcunun içtenliğine inanmalıdır.Kendinden biri olarak görmelidir folklorcuyu. Bunu sağlayabilen folklorcu gerçek, doğru ve yararlı çalışmalar yapabilir. Yaşayarak öğreniyoz
‘’Nasihat öpücüğe benzer, maliyeti sıfır vermesi zevklidir’’. Bir hocam bana bunu söylediğinde rahmetle aniyorum sn. REŞAT ŞİNİK hocama ve sn TALAT MİTROVİCA hocama sonsuz teşekkürler beni bu yolda nasıl adım atmamı öğretiği için Öğrenme sürecinin en önemlisinin, tecrübe ederek olduğuna inanlardanım.
Şenol Kuştendil
Doğru Yol TKSD Folklor Hocası
